Planowe leczenie stomatologiczne powinno odbyć się przed ciążą lub w drugim trymestrze (w pierwszym trymestrze postępowanie należy ograniczyć do minimum ze względu na proces organogenezy i możliwe powstawanie wad wrodzonych, w trzecim trymestrze natomiast nie powinno się leczyć w pozycji leżącej ze względu na ucisk ciężarnej macicy na żyłę główną, co może skutkować niedokrwieniem płodu).
Kobiety w ciąży mogą być znieczulane miejscowo do zabiegów stomatologicznych. Nie ma doniesień o złym wpływie znieczulenia na płód, ponieważ środki znoszące ból podawane są w bardzo małej dawce i działają miejscowo, a nie na cały organizm. W trzecim trymestrze należy unikać znieczuleń z dodatkiem środków obkurczających naczynia. Zakazane jest natomiast znieczulanie podtlenkiem azotu, powszechnie znanym jako gaz rozweselający.
Diagnostyka radiologiczna jest dopuszczalna w 2 i 3 trymestrze, najlepiej przy użyciu radiowizjografii.
U kobiet w ciąży istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia chorób przyzębia (60-75%). Przyzębie jest to pojęcie obejmujące: dziąsła, ozębną, okostną, cement korzeniowy oraz kość wyrostka zębodołowego.
Zmiany zachodzące w obrębie jamy ustnej u kobiet w ciąży, związane z dziąsłami, są wynikiem zmian hormonalnych w całym organizmie przyszłej mamy. Dziąsła stają się obrzęknięte, przerastają, a z czasem zaczynają krwawić. Nie można sobie w tym momencie pozwolić na zaniedbania higienizacyjne. Niedoczyszczanie powierzchni zębów oraz przestrzeni międzyzębowych w okolicy krwawiącego dziąsła może prowadzić do pogłębienia zapalenia dziąseł, a nawet do rozwoju zapalenia przyzębia.
Procesy zapalne w przyzębiu mogą również stanowić ognisko zakażenia dla całego organizmu!
Dla kobiet w ciąży, regularna i właściwa higiena jamy ustnej jest szczególnie istotna! |
Podczas wymiotów dochodzi do cofania się kwaśnej treści pokarmowej z żołądka do jamy ustnej. Skutkuje to powstawaniem ubytków w obrębie szkliwa, niezwiązanych z próchnicą, zwanych nadżerkami.
Aby zapobiec powstaniu nadżerek, należy przepłukać jamę ustną czystą wodą, płukanką fluorową, mlekiem lub roztworem sody oczyszczonej (na ½ szklanki przegotowanej wody 1 łyżeczka od herbaty sody oczyszczonej). Zęby można wyszczotkować nie prędzej niż po 30 minutach od incydentu wymiotów.
Jest to choroba wywoływana przez bakterie – jest zatem chorobą ZAKAŹNĄ.
Zwiększona częstość występowania próchnicy zębów u kobiet w ciąży jest najczęściej wynikiem zmiany nawyków żywieniowych: częstego spożywania słodyczy i napojów gazowanych, bezpośrednio przed snem czy nawet w nocy.
Regularnie odwiedzaj stomatologa w celu kontroli stanu uzębienia, a także usuwania złogów nazębnych.
Stosuj zbalansowaną dietę (ogranicz spożywanie słodyczy, spożywaj pokarmy zawierające wit. C, która uszczelnia ścianki naczyń krwionośnych i zapobiega krwawieniom, wit. D, a także białko i wapń).
Prawidłowo szczotkuj zęby (metoda wymiatania, czas: 2-3 min.).
Stosuj szczoteczkę średniej twardości (miękką możesz stosować przez okres wzmożonego krwawienia dziąseł do momentu cofnięcia się stanu chorobowego dziąseł).
Używaj pasty przeciwpróchnicowej do codziennej higieny jamy ustnej; jeżeli dochodzi do stanu zapalnego dziąseł, stosuj raz dziennie pastę zapobiegającą zapaleniu dziąseł, np. Meridol, Lacalut, Ajona i raz dziennie pastę przeciwpróchnicową.
Raz dziennie używaj nici dentystycznych – odpowiednie nitkowanie usuwa płytkę nazębną i resztki pokarmowe z miejsc, które są trudno dostępne dla szczoteczki do zębów, tj. poniżej linii dziąseł i w przestrzeniach pomiędzy zębami. Do każdej przestrzeni międzyzębowej nitkę wprowadzamy dwukrotnie (za każdym razem jest to czysty kawałek nitki), aby oczyścić powierzchnie styczne, obu sąsiadujących ze sobą zębów.
Płucz jamę ustną płynem do płukania:
do codziennej higieny jamy ustnej, płyn bez chlorheksydyny, np. Listerine;
na podrażnienia dziąseł: płukanki z ziół np. z rumianku lub roztw. soli kuchennej (pół łyżeczki soli do szklanki wody);
w zapaleniu przyzębia: konsultacja z lekarzem – dentystą, w zależności od wskazań środki antybakteryjne (chlorheksydyna 0,1% Eleudril – płynów z chlorheksydyną nie można stosować bez konsultacji z lekarzem, gdyż ich nieprawidłowe i nadmierne stosowanie może prowadzić m.in. do przebarwienia jamy ustnej, zaburzeń czucia smaku).
Przygotowali: Marcin Derwich i Jakub Warmuz